Η μυοκαρδιοπάθεια Takotsubo (TTM) είναι μία ασυνήθιστη πάθηση που έχει συμπτώματα παρόμοια με το οξύ καρδιακό επεισόδιο. Κατά την οξεία φάση σημειώνεται σημαντική έκπτωση της συσταλτικότητας του μυοκαρδίου (άρα της απόδοσης της καρδιάς)που οδηγεί σε οξεία καρδιακή ανεπάρκεια απουσία επικαρδιακής στεφανιαίας νόσου. Οι περισσότεροι ασθενείς βελτιώνονται προοδευτικά και αναρρώνουν πλήρως. Ωστόσο, πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι η νόσος αυξάνει τον μακροπρόθεσμο κίνδυνο θανάτου ή/και  την εμφάνιση σοβαρών προβλημάτων υγείας σε σύγκριση με ασθενείς που παρουσίασαν άλλου είδους καρδιακό επεισόδιο.

Broken Heart Syndrome Linked to the Brain | The Scientist Magazine®Η νόσος είναι γνωστή από το 1990 όπου οι Ιάπωνες κατέγραψαν τα πρώτα περιστατικά. Το όνομά της προέρχεται από ιαπωνικό κεραμικό βάζο (tak-awt-suebow) που έχει στενό άνοιγμα και στενό λαιμό με φαρδύ σώμα και βάση και χρησιμεύει για την παγίδευση του χταποδιού στην Ιαπωνία. Κατά την διάρκεια του επεισοδίου η καρδιά παρουσιάζει αυξημένη σύσπαση των βασικών και μέσων τμημάτων της αριστερής κοιλίας και ακινησία των κορυφαίων τμημάτων της οπότε έχει το σχήμα του ιαπωνικού βάζου. Στη βιβλιογραφία η νόσος αναφέρεται και ως σύνδρομο ραγισμένης καρδιάς ή μυοκαρδιοπάθεια από στρες.

Η TTM είναι πιο συχνή στις γυναίκες οι οποίες αποτελούν σχεδόν το 90% των περιπτώσεων (ειδικά μετά την ηλικία των 50 ετών). Αποτελεί δε το 1% με 2% των ύποπτων περιπτώσεων οξέων στεφανιαίων επεισοδίων.

Στην Ιαπωνία το σύνδρομο είναι πιο συχνό στους άντρες και εκδηλώνεται μετά από έντονο σωματικό στρες. Πρόσφατα,   ερευνητές από το νοσοκομείο Cleveland Clinic πραγματοποίησαν μελέτη σχετικά με την εμφάνιση της νόσου κατά την διάρκεια της πανδημίας COVID -19 και διαπίστωσαν τη σημαντική αύξηση των περιστατικών. Οδηγήθηκαν λοιπόν στο συμπέρασμα ότι η πανδημία επηρέασε αρνητικά τον πληθυσμό όχι μόνο λόγω της μόλυνσης από τον κορωνοιό αλλά λόγω της αύξησης πολλαπλών παραγόντων στρες (οικονομικού, συναισθηματικού και κοινωνικού χαρακτήρος).

Takotsubo cardiomyopathy (broken-heart syndrome)Η παθοφυσιολογία της νόσου δεν είναι πλήρως κατανοητή. Η υπερβολική απελευθέρωση κατεχολαμινών (ορμονών παραγομένων λόγω στρες) συμβάλλει στην οξεία μυοκαρδιακή δυσλειτουργία. Η μειωμένη μικροαγγειακή αιμάτωση, η φλεγμονή του μυοκαρδίου και οι  ηλεκτροφυσιολογικές διαταραχές συμβάλλουν στις κλινικές εκδηλώσεις της νόσου.

Ποιοί ασθενείς έχουν προδιάθεση για εμφάνιση της νόσου;

Στο 90% των περιπτώσεων εμφανίζεται σε εμμηνοπαυσιακές γυναίκες με μείωση του επιπέδου των οιστρογόνων και της προστατευτικής δράσης αυτών στο ενδοθήλιο. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε ασθενείς με TTM έχει περιγραφεί υψηλός επιπολασμός ψυχιατρικών και νευρολογικών διαταραχών. Επιπλέον, η TTM παρατηρείται συνήθως τις βραδινές ώρες της μέρας σε αντίθεση με το οξύ στεφανιαίο καρδιακό επεισόδιο που εμφανίζεται συνήθως τις πρωινές ώρες. Είναι γεγονός ότι  τις νυχτερινές ώρες υπάρχει αυξημένη επιβάρυνση του σώματος από τους αγχωτικούς παράγοντες της ημερησίας δραστηριότητας.

Biomolecules | Free Full-Text | Blood Biomarkers in Takotsubo Syndrome Point to an Emerging Role for Inflammaging in Endothelial Pathophysiology

Τα κύρια συμπτώματα είναι: πόνος στο στήθος, δύσπνοια, αρρυθμίες, αίσθημα παλμών και λιποθυμία.

Το εκλυτικό αίτιο είναι συνήθως έντονο (ευχάριστο ή δυσάρεστο) συναισθηματικό ή σωματικό στρες. Τα συναισθηματικά ερεθίσματα που προηγούνται των επεισοδίων μπορεί να είναι ο ξαφνικός θάνατος προσφιλούς ατόμου, έντονες διαφωνίες, σοβαρά οικονομικά προβλήματα, διαζύγιο, άγχος λόγω εργασιακών υποχρεώσεων, φυσικές καταστροφές (σεισμός, πλημμύρα κτλ) , συνταξιοδότηση.  Η νόσος μπορεί να προκληθεί και μετά από ιατρικά γεγονότα όπως χειρουργικές επεμβάσεις, κακοήθειες, υπογλυκαιμία, θυρεοειδοπάθειες, εγκεφαλικό επεισόδιο, επιληπτικές κρίσεις.  Βάσει πρόσφατων δεδομένων δεν πιστοποιείται σαφές εκλυτικό αίτιο στο 28% των περιπτώσεων.

Πώς τίθεται η διάγνωση;

Síndrome de Takotsubo perioperatorio : a propósito de un caso. - AnestesiaRΤο ηλεκτροκαρδιογράφημα, οι εργαστηριακές εξετάσεις (πολύ υψηλότερο το ΝΤ- proΒΝP συγκριτικά με την τροπονίνη Ι) οι απεικονιστικές εξετάσεις ( ηχοκαρδιογράφημα και μαγνητική τομογραφία καρδιάς) ως και ο στεφανιογραφικός έλεγχος πιστοποιούν τη νόσο και αποκλείουν λοιπές καρδιοπάθειες.

Η θεραπευτική προσέγγιση του TTM περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή (ασπιρίνη, νιτρώδη, β-αναστολείς, αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης, αναστολείς των υποδοχέων της αγγειοτενσίνης, διουρητικά, μαγνήσιο και στατίνες ) και συσκευές μηχανικής υποστήριξης σε περίπτωση εμφάνισης καρδιογενούς καταπληξίας (ενδοαορτική αντλία, LVAD) για ενίσχυση της απόδοσης της αριστερής κοιλίας.

Οι οξείες επιδράσεις του TTM υποχωρούν συνήθως εντός έξι βδομάδων. Συγκριτικά με τα άτομα που υπέστησαν οξύ καρδιακό επεισόδιο λόγω στεφανιαίας νόσου οι ασθενείς με TTM έχουν υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας μετά από ένα χρόνο. Οι άντρες εμφανίζουν TTM σε πολύ χαμηλότερα ποσοστά από τις γυναίκες αλλά παρουσιάζουν υψηλότερα ποσοστά επιπλοκών (θνησιμότητα και επανεμφάνιση της νόσου).

Πώς μπορούμε να ισχυροποιήσουμε το σώμα έναντι του TTM;

5 Best Exercises to Strengthen Your Heart

  1. Διατήρηση υγιούς βάρους
  2. Τακτική άσκηση
  3. Υγιεινή διατροφή (περιορισμός των τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά, περιορισμός κατανάλωσης άλατος και αιθανόλης, αύξηση της κατανάλωσης τροφίμων όπως όσπρια και σύνθετοι υδατάνθρακες)
  4. Διακοπή καπνίσματος
  5. Διαχείριση άγχους με τεχνικές και ασκήσεις
  6. Διατήρηση φυσιολογικών επιπέδων χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων
  7. Βέλτιστη αρτηριακή πίεση
  8. Ύπνος 7-8 ώρες/ μέρα

Η ανακάλυψη της νόσου είναι σχετικά πρόσφατη οπότε υπάρχει αναγκαιότητα για περαιτέρω έρευνες και απάντηση σε ερωτήματα σχετικά με την παθοφυσιολογία της. Η τήρηση όμως των προστατευτικών μέτρων μπορεί να αποβεί σωτήρια για το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού.