Ένας χρόνος συμπληρώνεται από την έναρξη της πανδημίας της νόσου COVID-19 που εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην πόλη Wuhan της Κίνας.
Ο νέος κορωνοϊός (SARS-COV-2) είναι σαφώς ηπιότερος από τους δύο προηγούμενους (SARS,MERS) αλλά έχει προκαλέσει πολλαπλάσια θύματα σ’ όλο τον κόσμο σε σχέση με τους παλαιότερους κορωνοϊούς. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο SARS-COV-2 μεταδίδεται όχι μόνο από σοβαρά νοσούντες αλλά και από ήπια νοσούντες ακόμα και από ασυπτωματικούς ανθρώπους. Πολλαπλά θεραπευτικά σχήματα έχουν χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία της νόσου COVID-19 χωρίς να έχει βρεθεί μέχρι σήμερα η κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή. Η βασική φαρμακευτική αντιμετώπιση της νόσου περιλαμβάνει σήμερα τα εξής: οξυγονοθεραπεία (ανάλογα με τις ανάγκες του ασθενούς), διόρθωση βιοχημικών δεικτών, αντιμετώπιση πυρετού, βελτιστοποίηση αιμοδυναμικών δεικτών και αντιμετώπιση πιθανών επιπλοκών από άλλα συστήματα (π.χ. καρδιά). Επίσης χορήγηση αντιπηκτικής αγωγής, ρεμδεσιβίρης (ενδοφλέβια χορήγηση για πέντε ημέρες) και δεξαμεθαζόνης.
Ρεμδεσιβίρη & συνδυασμοί
Μελέτη σχετικά με τη ρεμδεσιβίρη (το πλέον χρησιμοποιούμενο μέχρι σήμερα φάρμακο) δημοσιεύτηκε στο έγκριτο ιατρικό περιοδικό NEW ENGLAND JOYRNAL OF MEDICINE (05/2020) και ανέλυσε δεδομένα 1062 ασθενών. Στους 541 ασθενείς χορηγήθηκε ρεμδεσιβίρη (αναστολέας της πολυμεράσης) ενώ στους λοιπούς 521 δόθηκε εικονικό (placebo) φάρμακο. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η ρεμδεσιβίρη βραχύνει το χρόνο ανάρρωσης των ενηλίκων που νοσηλεύονται λόγω COVID-19 και έχουν υποστεί λοίμωξη του κατωτέρου αναπνευστικού.
Πρόσφατα οι ερευνητές ανακοίνωσαν αποτελέσματα συνδυασμού της ρεμδεσιβίρης με τροποποιητές του ανοσοποιητικού μας συστήματος προς ενίσχυση του αποτελέσματός της (baricitinib). Η μελέτη διεξήχθη σε 1033 ασθενείς οι οποίοι παρακολουθήθηκαν για 29 μέρες. Οι ασθενείς που έλαβαν συνδυασμό ρεμδεσιβίρης με barisitinib (αναστολέας JAK)ανάρρωσαν ταχύτερα (σε βαθμό στατιστικά σημαντικό)συκριτικά με την ομάδα που έλαβε μόνο ρεμδεσιβίρη. Ως ανάρρωση θεωρήθηκε είτε η έξοδος απ’ το νοσοκομείο είτε η ενδονοσοκομειακή παραμονή χωρίς υποστήριξη της αναπνοής με οξυγόνο και χωρίς είσοδο στη ΜΕΘ. Η μέση περίοδος νοσηλείας ήταν 7 μέρες. Υπήρξε δε σαφής μείωση της θνητότητας. Λόγω αυτών των αποτελεσμάτων στις 19/11/2020 ο Αμερικανικός Οργανισμός Ελέγχου Τροφίμων & Φαρμάκων (FDA) έδωσε κατ’επείγουσα έγκριση στον ανωτέρω συνδυασμό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο σε ενήλικες όσο και σε παιδιά ηλικίας μεγαλύτερης των 2 ετών.
Φαίνεται λοιπόν ότι ο συγκεκριμένος συνδυασμός μπορεί να συντελέσει ουσιαστικά στην αναχαίτιση της εξέλιξης της νόσου και να αποτελέσει ισχυρό όπλο κατά της πανδημίας.
Μονοκλωνικά αντισώματα
Λίγους μήνες μετά την έναρξη της πανδημίας (04/05/2020) είχε αναφερθεί σε δημοσιευμένο άρθρο της ιστοσελίδας μας η πιθανή ωφέλεια των μονοκλωνικών αντισωμάτων έναντι του SARS-COV-2. Η κατασκευαστική εταιρεία REGENERON προχώρησε στη δημιουργία συνδυασμού μονοκλωνικών αντισωμάτων (REGN-COV2) για μεγαλύτερη ωφέλεια.
Στις 21/11/2020 ο Αμερικανικός Οργανισμός Ελέγχου Φαρμάκων και Τροφίμων (FDA) αδειοδότησε εσπευσμένα τη χορήγηση του συνδυασμού των μονοκλωνικών αντισωμάτων για την αντιμετώπιση ασθενών με COVID-19 ( με ήπια ή μέτρια συμπτωματολογία). Τα αντισώματα αυτά μπορούν να χορηγηθούν τόσο σε ενήλικες όσο και σε παιδιατρικό πληθυσμό (ηλικίας 12 ετών και άνω). Δεν επιτρέπεται να χορηγηθούν σε ασθενείς που νοσηλεύονται ήδη λόγω της νόσου COVID-19 ή χρειάζονται οξυγόνο υψηλής ροής ή μηχανικό αερισμό.
Τα αντισώματα αυτά κατευθύνονται ειδικά έναντι της ακίδας- πρωτεΐνης του ιού, μέσω της οποίας ο ιός προσκολλάται στους υποδοχείς των ανθρώπινων κυττάρων και παρεμποδίζουν την περαιτέρω βλάβη. Τα δεδομένα προέρχονται από τυχαιοποιημένη διπλή- τυφλή μελέτη, που συμπεριλάμβανε 799 μη νοσηλευόμενους ενήλικες με ήπια έως μέτρια συμπτώματα της νόσου COVID-19. Στη μία ομάδα χορηγήθηκαν μονοκλωνικά αντισώματα και στην ομάδα ελέγχου δόθηκε εικονικό φάρμακο εντός τριών ημερών από την θετικοποίηση του μοριακού τεστ (PCR).
Η μείωση του ιικού φορτίου την έβδομη μέρα στους ασθενείς που έλαβαν τα μονοκλωνικά αντισώματα ήταν πολύ μεγαλύτερη συγκριτικά με τους ασθενείς που έλαβαν εικονικό φάρμακο. Ως πιθανές παρενέργειες των μονοκλωνικών αντισωμάτων αναφέρονται ο πυρετός, το ρίγος, η κνίδωση. Υπο την αιγίδα της Regeneron ( πού είναι η κατασκευαστική εταιρεία) θα διεξαχθεί πολυκεντρική μελέτη στην οποία θα συμπεριληφθούν και πέντε ελληνικά νοσοκομεία. Στο προσεχές μέλλον αναμένονται τα αποτελέσματα της μελέτης που αν είναι θετικά θα ισχυροποιηθεί το οπλοστάσιο των γιατρών έναντι του φονικού ιού.
Εμβόλια
Περίπου ένα έτος μετά την έναρξη της πανδημίας στην Κίνα είναι γνωστό ότι:
- Η νόσος COVID-19 μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές στην υγεία των νοσούντων.
- Μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν σαφή δεδομένα για το ποιός θα νοσήσει σοβαρά, ποιός θα παρουσιάσει ήπια συμπτώματα και ποιός θα είναι ασυμπτωματικός.
- Η διασπορά στην οικογένεια στο εργασιακό περιβάλλον και στην κοινότητα είναι μεγάλη ιδιαίτερα τους χειμερινούς μήνες.
Επομένως ο εμβολιασμός για τη νόσο είναι ένα σημαντικό όπλο για να τερματιστεί η πανδημία.
Η δημιουργία εμβολίων σε διάστημα μικρότερο του ενός έτους είναι σίγουρα επιστημονικό επίτευγμα. Εντός του τρέχοντος μηνός θα συνεδριάσει η αρμόδια αμερικανική επιτροπή του FDA για την τελική έγκριση ή απόρριψή τους. Επίσης γνωμοδότηση για το εμβόλιο θα δοθεί και από τα αμερικανικά κέντρα ελέγχου και πρόληψης νοσημάτων (CDC). Για να δοθεί η αδειοδότηση από το FDA θα πρέπει και οι δύο επιτροπές να συμφωνήσουν για την αξιοπιστία των στοιχείων.
Παρακάτω παρατίθενται οι πλέον συχνές ερωτήσεις – απορίες των πολιτών σχετικά με τα εμβόλια και οι απαντήσεις που δίνονται προέρχονται από τους αρμόδιους ερευνητές των κέντρων ελέγχου και πρόληψης νοσημάτων (CDC).
Πόσες δόσεις εμβολίων χρειάζονται;
Σε όλα τα εμβόλια πλην ενός χρειάζονται δύο δόσεις.
Η χρήση μάσκας είναι αναγκαία παρά τον εμβολιασμό;
Σαφέστατα χρειάζεται η μάσκα σε φάση πανδημίας μέχρι να δημιουργηθεί η ανοσία της αγέλης. Επίσης δεν έχει αποδειχθεί πέραν των κλινικών φάσεων η αποτελεσματικότητα του κάθε εμβολίου στην κοινότητα.
Ασθενείς που νόσησαν από COVID-19 και αναρρώνουν πρέπει να εμβολιαστούν;
Δεν είναι γνωστό με τα μέχρι τώρα δεδομένα εάν κάποιος άνθρωπος που νόσησε από τον κορωνοϊό έχει αναπτύξει ικανό τίτλο αντισωμάτων έναντι του ιού και για πόσο καιρό. Πρώιμα δεδομένα δείχνουν ότι η φυσική ανοσία μπορεί να μη διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα. Μέχρι τώρα τα CDCs δεν μπορούν να δώσουν σαφείς οδηγίες για τον εμβολιασμό ατόμων που ήδη έχουν νοσήσει από COVID-19.
Ο εμβολιασμός είναι υποχρεωτικός για την αναχαίτιση της πανδημίας;
Τα εμβόλια ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα έναντι των ιών. Τα συντηρητικά μέτρα (μάσκες, κοινωνική αποστασιοποίηση, κλπ) βοηθούν στη μείωση της διασποράς. Άρα χρειάζονται τόσο τα συντηρητικά μέτρα όσο και ο εμβολιασμός για τον ταχύτερο έλεγχο της πανδημίας.
Πότε θα διακοπεί η χρήση μάσκας και τα λοιπά συντηρητικά μέτρα μετά τον εμβολιασμό;
Δεν είναι ακόμα γνωστό. Παράγοντες όπως ο αριθμός των εμβολιασθέντων ατόμων παγκοσμίως όπως και η ταχύτητα διασποράς του ιού θα καθορίσουν την μελλοντική διακοπή των ήδη υπαρχόντων συντηρητικών μέτρων αντιμετώπισης της νόσου.
Πόσο διαρκεί η προφύλαξη από τον εμβολιασμό;
Δεν είναι μέχρι σήμερα γνωστό. Για παράδειγμα το μεν αντιγριπικό εμβόλιο είναι αναγκαίο να επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο ενώ το εμβόλιο έναντι της ιλαράς έχει μακρά διάρκεια. Με την παρακολούθηση περίπου ενός έτους θα συλλεχθούν τα απαραίτητα στοιχεία.
Ποιες είναι οι πιο κοινές παρενέργειες;
Τοπικός πόνος στο σημείο του εμβολιασμού και συμπτώματα ήπιας γρίπης για δυο-τρεις μέρες.
Μπορεί να μεταβληθεί η αποτελεσματικότητα του εμβολίου κατά το μαζικό εμβολιασμό;
Πολλαπλοί παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν την αποτελεσματικότητα του εμβολίου. Η μεταφορά, η αποθήκευση και ο τρόπος εμβολιασμού μπορεί να τροποποιήσει την αποτελεσματικότητά του. Υποκείμενες νόσοι των πολιτών όπως και πληθυσμιακές υποομάδες που δε συμπεριλήφθηκαν στις κλινικές μελέτες μπορούν να παρουσιάσουν διαφορετική ανοσολογική απάντηση κατά τον εμβολιασμό.
Συμπερασματικά, είναι δυνατό το προσεχές εξάμηνο να αναχαιτιστεί η πανδημία (μέσω απόκτησης της πολυπόθητης ανοσίας της αγέλης) εφόσον ισχύσουν οι εξής προϋποθέσεις:
- Μαζική παραγωγή και διανομή των εμβολίων με ταχύτατους ρυθμούς και εμβολιασμός μεγάλου μέρους του πληθυσμού (τουλάχιστον το 50%-60%)
- Κατά το μαζικό εμβολιασμό διατήρηση της αναμενόμενης ασφάλειας και αποτελεσματικότητας των εμβολίων
- Αυστηρή τήρηση των συντηρητικών μέτρων κατά τη διάρκεια του εμβολιασμού
Οπως παντα πολυ κατατοπιστικο το αρθρο σας
ευχαριστουμε
Εξαιρετικό!