Στον 21ο αιώνα, τον αιώνα της ραγδαίας τεχνολογικής εξέλιξης, της ολοένα επεκτεινόμενης εφαρμογής της τεχνητής νοημοσύνης στην καθημερινότητα, των ισχυρών φαρμάκων και των επεμβατικών καρδιαγγειακών διαδικασιών (CV) η θεραπευτική αλλαγή του τρόπου ζωής (TLC)έχει υποβαθμιστεί και παραγκωνιστεί.Το TLC περιλαμβάνει τη σωματική δραστηριότητα, τη σωστή διατροφή και τη διακοπή του καπνίσματος . Τα οφέλη του TLC στη ρύθμιση των παραγόντων κινδύνου και στη μείωση των καρδιαγγειακών συμβαμάτων είναι πλέον επιστημονικά τεκμηριωμένα.
Η μουσική είναι μια νέα μη φαρμακευτική παρέμβαση πολλά υποσχόμενη για την πρόληψη και θεραπευτική αντιμετώπιση των καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Η μουσική διαχρονικά αποτελεί πηγή έμπνευσης και ψυχαγωγίας για τους ανθρώπους παγκοσμίως. Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι η μουσικοθεραπεία μπορεί να προσφέρει άμεσα οφέλη στους ασθενείς σε σωματικό, ψυχολογικό και κοινωνικο-συναισθηματικό επίπεδο.
Με ποιους μηχανισμούς μπορεί η μουσική να επιδράσει στην καρδιαγγειακή υγεία;
Το στρες της καθημερινότητας επηρεάζει όλες τις πτυχές της ζωής. Μια από τις αμυντικές αντιδράσεις του οργανισμού στο στρες είναι η συνεχής απελευθέρωση ορμονών με κύριο εκπρόσωπο την κορτιζόλη η οποία καταστέλλει την ανοσοαπόκριση.Εκτός από την αύξηση των επιπέδων κορτιζόλης κατά τη διάρκεια της στρεσογόνου διαδικασίας παρατηρείται και έκκριση αδρεναλίνης και βαζοπρεσίνης που προκαλούν υπέρταση και ταχυκαρδία.Αρκετά επιστημονικά δεδομένα έχουν δείξει ότι η μουσικοθεραπεία μειώνει τα επίπεδα της κορτιζόλης ως και την αρτηριακή πίεση και την καρδιακή συχνότητα.- Η μουσική μπορεί να ρυθμίσει τη δραστηριότητα του αυτόνομου νευρικού συστήματος (ANS) . Αυτό επιτυγχάνεται μέσω απελευθέρωσης ενδογενών οπιοειδών από τον εγκέφαλο.
- Εκτός από την επίδραση στο ANS υπάρχουν δεδομένα ότι η μουσική επηρεάζει την ενδοθηλιακή λειτουργία των αιμοφόρων αγγείων. Ως γνωστό, το ενδοθήλιο αποτελεί το εσωτερικό τοίχωμα των αγγείων. Η δυσλειτουργία του σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών συμβαμάτων. Επιστημονικά δεδομένα έχουν αποδείξει ότι η μουσική συμβάλλει στη βελτίωση της ενδοθηλιακής λειτουργίας πιθανότερα μέσω της απελευθέρωσης μονοξειδίου του αζώτου που αποτελεί το βασικό ρυθμιστή του αγγειακού τόνου.
Τα ανωτέρω οφέλη προέρχονται από το άκουσμα κυρίως κλασσικής μουσικής ή ορχηστρικής μουσικής με αργό και χαλαρωτικό ρυθμό.
Έρευνες απέδειξαν ότι η κλασσική μουσική δύναται να βελτιώσει την πνευματική απόδοση και τη γνωστική λειτουργία αλλά όχι αυξάνοντας το IQ.Το ηρεμιστικό αποτέλεσμα που προκαλείται από την κλασσική μουσική οφείλεται στην απελευθέρωση ντοπαμίνης. Η ουσία αυτή εμποδίζει την απελευθέρωση των ορμονών του στρες, γεγονός που αποσαφηνίζει τη σκέψη κάνοντας τη μελέτη πολύ ευχάριστη.
Μελέτη από το τμήμα Ιατρικής Γενετικής του Πανεπιστημίου του Ελσίνκι έδειξε ότι η ακρόαση 20′ κλασσικής μουσικής μπορεί ν’ αυξήσει όχι μόνο την έκκριση ντοπαμίνης αλλά και τη λειτουργία των γονιδίων που σχετίζονται με τη μάθηση και τη μνήμη. Στην ίδια μελέτη διαπιστώθηκε ότι η κλασσική μουσική μείωσε τα γονίδια που σχετίζονται με νευροεκφυλιστικές ασθένειες.Ο αργός και χαλαρωτικός ρυθμός και η ήρεμη μελωδία της κλασσικής μουσικής μείωσε τη δραστηριότητα του συμπαθητικού νευρικού συστήματος βοηθώντας στην αντιμετώπιση της αυπνίας.
Τα προαναφερθέντα οφέλη δεν ισχύουν για ακρόαση heavy metal ή techno μουσικής που προκαλεί αντιθέτως αύξηση του καρδιακού φορτιού ή / και πρόκληση αρρυθμιών.
Ποιές είναι μέχρι σήμερα οι εφαρμογές της μουσικοθεραπείας στην κλινική ιατρική πράξη ;
Τα τελευταία χρόνια, η χρήση της μουσικής στις καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις έχει αποκτήσει εξέχουσα θέση. Οι έρευνες έχουν δείξει ότι μειώνεται το επίπεδο άγχους και πόνου των ασθενών που υποβλήθηκαν σε μουσικοθεραπεία πριν ή /και μετά την καρδιοχειρουργική επέμβαση. Επίσης, η ακρόαση μουσικής στους ασθενείς που υποβάλλονται σε καρδιακό καθετηριασμό δρα χαλαρωτικά και ηρεμιστικά. Μια από τις πιο ευρέως αναγνωρισμένες κλινικές εφαρμογές της μουσικής είναι η χρήση της ως μέρος της καρδιακής αποκατάστασης γιατί βελτιώνει τη διάθεση του ασθενή και τον βοηθά στην καλύτερη τήρηση των ασκήσεων αποκατάστασης.
Μια ακόμα σοβαρή καρδιακή οντότητα με επιδημικό χαρακτήρα είναι η καρδιακή ανεπάρκεια . Η διαχείριση της συγκεκριμένης νόσου απαιτεί διεπιστημονική ιατρική ομάδα και οι σύγχρονες μελέτες εστιάζουν στη βελτίωση της επιβίωσης και στη μείωση των παροξύνσεων. Οι ασθενείς που πάσχουν από καρδιακή ανεπάρκεια παρουσιάζουν συνήθως έντονη αγχώδη συνδρομή, κατάθλιψη καικακή ποιότητα ύπνου. Επιστημονικά δεδομένα αναφέρουν ότι η μουσική μειώνει τις ανωτέρω συννοσηρότητες στους ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια. Παρά ταύτα, μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν κατευθυντήριες οδηγίες για τη μουσικοθεραπεία ούτε έχει διερευνηθεί η συχνότητα, η διάρκεια και ο βέλτιστος χρόνος μουσικοθεραπευτικών παρεμβάσεων στην καρδιακή ανεπάρκεια.
Τέλος, η μουσικοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει αποτελεσματικά τα παιδιά να προσαρμοστούν στο νοσοκομειακό περιβάλλον όταν απαιτηθεί νοσηλεία μέσω βελτίωσης της συναισθηματικής τους κατάστασης, της αντιληπτικής ικανότητας και της καλύτερης διαχείρισης του πόνου και του άγχους .
Συμπερασματικά, πιστεύουμε ότι η ενσωμάτωση της μουσικής ως μη φαρμακευτικής παρέμβασης βελτιώνει την ποιότητα ζωής των ασθενών με καρδιαγγειακά νοσήματα με τα μέχρι σήμερα δεδομένα. Χρειάζεται πληθώρα μελετών για κατάρτιση των απαραίτητων πρωτοκόλλων μουσικοθεραπείας στις διάφορες καρδιαγγειακές νόσους.
Αφήστε ένα σχόλιο