Η παχυσαρκία αποτελεί μάστιγα του 21ου αιώνα με ταχεία εξάπλωση παγκοσμίως. Στις μέρες μας ένας στους τρεις ενήλικες στις ΗΠΑ είναι παχύσαρκος. Η νόσος αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης χρόνιων ασθενειών όπως διαβήτη, καρδιαγγειακών παθήσεων, στειρότητας και ορισμένων κακοηθειών. Επιπλέον, η παχυσαρκία επιβαρύνει σημαντικά τον προϋπολογισμό των υγειονομικών συστημάτων διεθνώς (π.χ στο Αμερικάνικο Σύστημα Υγείας η επιβάρυνση είναι 147 δις δολλάρια/χρόνο). Η παχυσαρκία ορίζεται βάσει του δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) ο οποίος συσχετίζει το βάρος του ατόμου με το ύψος του. Παχύσαρκο είναι το άτομο με ΔΜΣ ≥ 30. Ωστόσο, το σύστημα ΔΜΣ δε λαμβάνει υπόψη την αναλογία λίπους, μυϊκής ή οστικής μάζας σε ένα άτομο ως επίσης και την κατανομή λίπους στο σώμα. Υπάρχουν πλέον εξειδικευμένες εξετάσεις που παρέχουν τις ανωτέρω πληροφορίες.
Υπάρχουν πολλοί μύθοι και παρανοήσεις για την παχυσαρκία. Παρά τις εκτεταμένες έρευνες και μελέτες η κοινωνία έχει αναπτύξει αρνητισμό γύρω από το φαινόμενο της παχυσαρκίας και οι περισσότεροι άνθρωποι δεν είναι πρόθυμoι να μάθουν την αλήθεια για την περίπλοκη και χρόνια αυτή ασθένεια. Παρατίθενται οι βασικοί μύθοι και παρανοήσεις για την παχυσαρκία.
” Η παχυσαρκία δεν είναι ασθένεια.”
Λάθος. Η παχυσαρκία είναι μία πολύπλοκη και χρόνια ασθένεια που πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη όσο οποιαδήποτε άλλη νόσος. Δύναται να αποτελέσει το αίτιο πληθώρας σωματικών και ψυχικών ασθενειών για αυτό και πρέπει να αντιμετωπίζεται άμεσα.
“Η παχυσαρκία προκαλείται από κακή διατροφή και έλλειψη σωματικής δραστηριότητας.”
Λάθος. Υπάρχουν πολλά αίτια εμφάνισης της νόσου. Η κακή διατροφή και η έλλειψη άσκησης δεν είναι οι μόνοι παράγοντες που μπορούν να την προκαλέσουν. Μπορεί να οφείλεται σε γενετικά αίτια, ενδοκρινικές ανωμαλίες, λήψη φαρμακευτικής αγωγής και άλλα νοσήματα ή ακόμα και σπάνιες ασθένειες.
“Για να χαθεί βάρος, ο καλύτερος τρόπος είναι δίαιτα χαμηλή σε υδατάνθρακες.”
Λάθος. Η σωστή μεσογειακή διατροφή επιβάλλει την προσθήκη όλων των κατηγοριών των τροφών στο διατροφικό πρόγραμμα με ισορροπία. Ο περιορισμός λιπών, υδατανθράκων και πρωτεϊνών μπορεί να στερήσει το σώμα από τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά.
“Ένα πλήρες γεύμα /μέρα βοηθά στην ταχεία απώλεια βάρους.”
Λάθος. Η παράλειψη γευμάτων θα οδηγήσει πιθανώς σε προσωρινή απώλεια βάρους τα αποτελέσματα όμως δε θα είναι μόνιμα. Ο σημαντικός περιορισμός της ποσότητας τροφής στερεί από το σώμα την απαραίτητη ενέργεια. Επομένως, είναι απαραίτητα τα τρία γεύματα/μέρα και αν χρειαστεί μπορούν να προστεθούν ενδιάμεσα υγιεινά σνακ.
“Η άσκηση δεν ωφελεί εάν δε συντελεί στην απώλεια βάρους”
Λάθος. Είναι γεγονός ότι η άσκηση από μόνη της δεν οδηγεί απαραίτητα στην απώλεια βάρους. Τα οφέλη της άσκησης είναι ποικίλα και η σύσταση του σώματος βελτιώνεται αφού καίγεται λίπος και αυξάνεται η άλιπη μάζα.
“Η κατανάλωση πρωινού είναι απαραίτητη για την απώλεια βάρους.”
Λάθος. Μελέτες δείχνουν ότι οι άνθρωποι που δεν τρώνε πρωινό τείνουν να ζυγίζουν περισσότερο. Ωστόσο, αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι η συγκεκριμένη ομάδα έχει διαφορετικές καθημερινές συνήθειες. Τετράμηνη μελέτη 309 ενηλίκων συνέκρινε τις συνήθειες πρωινού και δε βρήκε ότι η λήψη ή μη του πρωινού γεύματος επιδρά στην απώλεια βάρους.
“Η κατανάλωση περισσότερων φρούτων και λαχανικών επιδρά θετικά στην απώλεια βάρους”
Λάθος. Δεν υπάρχει αμφιβολία για τα θρεπτικά συστατικά των φρούτων και λαχανικών και για την προστατευτική δράση τους ενάντια των καρδιαγγειακών παθήσεων. Ωστόσο, υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι η αυξημένη κατανάλωση φρούτων και μη αμυλούχων λαχανικών σχετίζονται αρνητικά με την απώλεια βάρους.
“Η παχυσαρκία επηρεάζεται από γενετικούς παράγοντες άρα δεν μπορεί να προληφθεί”
Λάθος. Πολλοί άνθρωποι έχουν προδιάθεση για τη νόσο ωστόσο αυτό δε σημαίνει ότι η παχυσαρκία δεν μπορεί να προληφθεί. Η διατήρηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής δύναται να αντισταθμίσει την επίδραση παραγόντων που προάγουν τη νόσο. Μελέτες απέδειξαν ότι ακόμη και η μέτρια απώλεια βάρους (5 έως 10%) μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη και καρδιαγγειακών παθήσεων.
“Είναι προτιμότερη η βραχεία παρά η ταχεία απώλεια βάρους”
Λάθος. Μελέτη που διεξήχθη στο Πανεπιστήμιο του York το 2019 και εξέτασε δεδομένα 11.000 ασθενών διαπίστωσε ότι όσοι έχασαν βάρος ταχέως είχαν παρόμοια βελτίωση στην ενέργειά τους με εκείνους που έχασαν βάρος βραδέως. Η μελέτη έδειξε ότι το σημαντικό όφελος για την υγεία έγκειται στην ποσότητα του λίπους που χάθηκε και όχι στην ταχύτητα. Επιπροσθέτως, ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι η ταχύτητα απώλειας βάρους μπορεί να μην έχει σημασία για τη συνολική υγεία, αλλά φαίνεται να σχετίζεται με τη διατήρηση ή μη της απώλειας των κιλών μακροπρόθεσμα.
“Ο καθορισμός ρεαλιστικών στόχων είναι η καλύτερη προσέγγιση για την επιτυχή απώλεια βάρους”
Λάθος. Έχει διαπιστωθεί από αρκετές μελέτες ότι ο καθορισμός φιλόδοξων στόχων απώλειας βάρους μπορεί να οδηγήσει σε ακόμη καλύτερα από τα αναμενόμενα αποτελέσματα.
“Ο θηλασμός προστατεύει από εμφάνιση παχυσαρκίας”
Λάθος. Επί έτη επικρατούσε η αντίληψη ότι τα βρέφη που θηλάζουν είναι λιγότερο πιθανό να εξελίξουν παχυσαρκία στη διάρκεια της ζωής τους. Μελέτες που διεξήχθησαν στον παιδικό πληθυσμό απέδειξαν ότι ο θηλασμός δεν έχει προστατευτική δράση έναντι της παιδικής παχυσαρκίας αλλά ωφελεί το βρέφος ποικιλοτρόπως και επομένως πρέπει να ενθαρρύνεται.
Στις μέρες μας η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας δεν είναι πλέον μόνο ο συνδυασμός σωστής διατροφής και σωματικής δραστηριότητας. Είναι η ταυτόχρονη κοινωνική υποστήριξη στο πρόγραμμα του διατροφολόγου (συνήθως από μέλη της οικογένειας), η αποφυγή του στρες, η κατάρτιση ρεαλιστικών ή φιλόδοξων στόχων απώλειας βάρους, η ενημέρωση για τα συστατικά των τροφών και η υιοθέτηση θετικής σκέψης.
Όσον αφορά την παιδική παχυσαρκία που εξελίσσεται αλματωδώς οι κατευθυντήριες οδηγίες συστήνουν στα παιδιά προσχολικής ηλικίας τον κανόνα ‘5-2-1-0″. Αναλυτικότερα, τα παιδιά πρέπει να τρώνε ≥ από 5 μερίδες φρούτων και λαχανικών, να παρακολουθούν ≤ από 2 ώρες προβολές σε οθόνες, να είναι σωματικά δραστήρια για τουλάχιστον 1 ώρα και να καταναλώνουν 0 ζαχαρούχα ποτά καθημερινά.
Τα ποσοστά παχυσαρκίας είναι ανησυχητικά διεθνώς. Η ανατροπή των στατιστικών είναι μία περίπλοκη διαδικασία και απαιτεί τόσο ατομικές ενέργειες όσο και αλλαγές σε κοινωνικό και περιβαλλοντικό επίπεδο.
Αφήστε ένα σχόλιο